‘ZOO van ZAND’ officieel geopend in Limburgse dierentuin GaiaZOO

Het zandsculpturenfestival ZOO van ZAND in de Limburgse dierentuin GaiaZOO wordt vandaag officieel geopend. De afgelopen zes weken is er door de kunstenaars gewerkt aan de bouw van de sculpturen. De bezoekers van de dierentuin konden tijdens de opbouw meekijken; van korrel tot een volwaardig zandsculptuur.

Tien kunstenaars hebben gewerkt aan tien zandsculpturen die allemaal in het teken staan van natuur- en soortbehoud. Hiermee wil GaiaZOO haar bezoekers meer leren over onder meer bedreigde diersoorten, fokprogramma’s en wat de dierentuin zelf doet om de natuur te beschermen. Voor de bouw van de sculpturen is in totaal 300 ton zand gebruikt dat letterlijk afkomstig is van Limburgse bodem. Dankzij een speciale beschermlaag zijn de zandsculpturen bestand tegen weer en wind. De kunstwerken zijn tot het najaar in de dierentuin te bewonderen.

“Meer dan 40.000 dier- en plantensoorten lopen gevaar uit te sterven,” vertelt Rob Huppertz, directeur GaiaZOO. “GaiaZOO gelooft dat biodiversiteit belangrijk is voor een gezonde natuur. Door middel van een levensgroot zandbouwwerk vragen we op een bijzondere manier aandacht voor het behoud van deze soorten. Op die manier kunnen ook toekomstige generaties van al dit moois blijven genieten.”

Met de opening van het zandsculpturenfestival wil GaiaZOO laten zien dat de dierentuin er niet enkel ter recreatie is, maar ook voor educatie, onderzoek én het behoud van de natuur. Zo zet GaiaZOO zich samen met andere Europese dierentuinen (verenigd in EAZA) in voor honderden diersoorten die in de natuur met uitsterven worden bedreigd. Dit gebeurt via zogenaamde EEP-fokprogramma’s. Het doel hiervan is om gezonde populaties dieren in dierentuinen te behouden of in sommige gevallen het diersoort weer terug te zetten in zijn natuurlijke leefomgeving.

Zandkunstenaar Roger Geraedts is trots dat hij met het team op bijzondere wijze verhalen kan vertellen over kwetsbare diersoorten. “In GaiaZOO ervaar je hoe bijzonder onze aarde is. De natuur is zo mooi, perfect georganiseerd en wonderlijk, maar onze planeet is ook ontzettend kwetsbaar.”

Met het festival vraagt GaiaZOO niet alleen aandacht voor bedreigde diersoorten buiten Nederland, maar ook voor dieren die in Nederland zelf met uitsterven worden bedreigd, zoals de eikelmuis, de korenwolf en de vuursalamander. Deze dieren komen enkel in Limburg voor. Het Gaia Nature Fund, de stichting van GaiaZOO voor natuurbehoud, steunt verschillende onderzoeken naar deze diersoorten in samenwerking met RAVON en de Zoogdiervereniging. Door via zandsculpturen de verhalen over Limburgse diersoorten te delen, wil GaiaZOO aandacht vragen voor regionaal natuurbehoud.

De eikelmuis is met zijn zwarte zorro-masker en pluimstaart het meest bedreigde knaagdier van Nederland. Maar veel Nederlanders hebben nog nooit van de eikelmuis gehoord, terwijl die meer bedreigd is in Nederland dan de reuzenpanda in China. Om een bijdrage te leveren aan de regionale natuur werkt GaiaZOO samen met natuurorganisaties en onderzoekers. Zo kweekt de dierentuin samen met de Zoogdiervereniging onder andere de ernstig bedreigde eikelmuizen en zetten deze uit in de Limburgse natuur. Voordat de dieren worden uitgezet is onderzoek nodig naar het oorspronkelijk leefgebied. Dit laat zien hoe de soort precies leeft, en wat deze nodig heeft om te kunnen overleven in het wild.

Een ander dier dat steeds minder voorkomt in het wild is de berberaap. Omdat jonge berberapen er schattig uitzien, vangen mensen hen om ze als huisdier te houden of te gebruiken als vermaak voor toeristen. Hoewel de berberaap thuishoort in Noord-Afrika en zuidelijk Europa, leven enkele groepen berberapen tegenwoordig alleen nog in Marokko en Algerije. Hun natuurlijk leefgebied wordt steeds kleiner. Daarom probeert Het Barbary Macaque Awareness and Conservation (BMAC) project in Marokko de lokale bevolking en toeristen ervan te overtuigen dat berberapen niet in een kooi of aan een ketting horen. Ze helpen mensen aan alternatieve inkomsten (zodat ze geen apen meer hoeven te verhandelen) en vangen verweesde en in beslag genomen berberapen op. Het Gaia Nature Fund steunt BMAC sinds 2017 voor meer onderzoek en bescherming, zoals gesponsorde cameravallen.

Waar komt de naam GaiaZOO eigenlijk vandaan? De naam van de dierentuin GaiaZOO verwijst naar de mythologische figuur ‘Gaia’. In de Griekse oudheid was dit de godin van de natuur en de aarde. Maar de naam verwijst ook naar de Gaia-theorie van bioloog en wetenschapper James Lovelock. Hij zag de aarde als een gigantisch levend wezen: een super-organisme. De levende natuur (dieren en planten) en de niet-levende elementen op aarde (water, lucht, gesteente) zijn op oneindig veel manieren met elkaar verbonden. Ze spelen gezamenlijk een belangrijke rol om de planeet Gaia gezond te houden. Alleen als alle elementen op onze aarde in balans zijn, kan het super-organisme gezond blijven.

Benieuwd naar de andere zandsculpturen die vanaf vandaag te zien zijn bij GaiaZOO? Bekijk hier het complete overzicht of breng binnenkort een bezoek aan de dierentuin. Kleine bezoekers kunnen bij de kassa een speciale ZOO van ZAND speurtocht krijgen die alle zandsculpturen in kaart brengt.

Voor meer informatie, kijk op ZOOvanZAND.nl